I. Phòng ngừa bệnh cúm H1N1
1. Tăng cường vệ sinh cá nhân:
- Rửa tay kỹ bằng xà phòng với nước sạch thường xuyên, tránh tối đa việc chùi tay lên mắt và mũi.
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn giấy để làm giảm phát tán dịch tiết đường hô hấp, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn ngay.
2. Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh:
- Tránh tiếp xúc với người bị bệnh hô hấp cấp tính. Khi cần thiết phải tiếp xúc với người bệnh, phải đeo khẩu trang y tế.
- Hạn chế tập trung đông người, hội họp, đặc biệt tại những phòng chật hẹp.
- Không cho trẻ em dùng chung đồ chơi hoặc đồ vật dễ bị ô nhiễm.
3. Tăng cường sức khỏe và khả năng phòng bệnh:
- Hàng ngày sử dụng các dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng, mắt;
- Đảm bảo nơi ở, nơi làm việc thông thoáng, sạch sẽ, nhiều ánh sáng, khí trời. Thường xuyên lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng các chất tẩy rửa thông thường như xà phòng, nước Javel, cồn 70 độ;
- Ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý kết hợp tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng bảo vệ cơ thể.
II. Chẩn đoán bệnh cúm H1N1
Bệnh cúm A(H1N1) lây truyền từ người sang người, diễn biến lâm sàng đa dạng, có nhiều trường hợp nặng. Chẩn đoán dựa trên các yếu tố và triệu chứng sau:
1. Yếu tố dịch tễ: Trong vòng 7 ngày:
- Sống hoặc đến từ vùng có cúm A(H1N1).
- Tiếp xúc gần với người bệnh, nguồn bệnh: nghi ngờ, có thể hoặc đã xác định mắc cúm A(H1N1).
2. Lâm sàng: Bệnh diễn biến cấp tính và có một số biểu hiện sau đây:
- Sốt.
- Các triệu chứng về hô hấp:
+ Viêm long đường hô hấp.
+ Đau họng.
+ Ho khan hoặc có đờm.
- Các triệu chứng khác: Đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, nôn, tiêu chảy. Nhiều trường hợp có biểu hiện viêm phổi nặng, thậm chí có suy hô hấp cấp và suy đa tạng.
3. Cận lâm sàng:
- Xét nghiệm chẩn đoán căn nguyên:
+ Real time RT-PCR là xét nghiệm xác định virút cúm A(H1N1). Bệnh phẩm là dịch ngoáy họng, dịch tỵ hầu, dịch phế quản (lấy càng sớm càng tốt).
+ Nuôi cấy virút: thực hiện ở những nơi có điều kiện.
- Công thức máu: số lượng bạch cầu bình thường hoặc giảm nhẹ.
- Xquang phổi: có thể có biểu hiện của viêm phổi không điển hình.
- Tiêu chuẩn chẩn đoán:
+ Trường hợp nghi ngờ: Có yếu tố dịch tễ, sốt và triệu chứng viêm long đường hô hấp.
+ Trường hợp xác định đã mắc bệnh:
l Có biểu hiện lâm sàng cúm.
l Xét nghiệm dương tính khẳng định nhiễm virut cúm A (H1N1).
+ Người lành mang virút: Không có biểu hiện lâm sàng nhưng xét nghiệm có cúm A (H1N1). Những trường hợp này cũng phải được báo cáo.
III. Triệu chứng cúm H1N1
1. Khi nào thì nghi ngờ bị nhiễm cúm A(H1N1)?
- Những người sống trong vùng có dịch hay có đến vùng có dịch cúm A(H1N1) đang lưu hành trong vòng 7 ngày trước khi xuất hiện sốt hay có triệu chứng đau nhức mình, sổ mũi... cần phải được xét nghiệm xem có nhiễm virut cúm A(H1N1) hay không.
- Do tình hình cúm trên toàn thế giới diễn tiến rất nhanh nên cần cập nhật danh sách các nước có bệnh cúm H1N1 mới. Lưu ý là thời gian rời từ vùng có dịch chỉ trong 7 ngày và cần đến khám bệnh ở cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn.
2. Khi nghi ngờ bị mắc bệnh cần làm gì?
- Khi nghi ngờ bị cúm, người ốm nên ở nhà và tránh tiếp xúc với người khác ngoại trừ đi khám bệnh. Nếu nghi ngờ, bác sĩ sẽ cho thực hiện xét nghiệm phát hiện cúm A(H1N1). Bệnh nhân sẽ được ngoáy mũi họng, các bệnh phẩm lấy được sẽ chuyển đến các phòng xét nghiệm của các bệnh viện như BV Bệnh Nhiệt đới, Nhi Đồng I và Nhi Đồng II. Những bệnh viện này đều có khả năng thực hiện kỹ thuật PCR tìm ra virut này.
IV. Phòng ngừa bệnh cúm H1N1
1. Tăng cường vệ sinh cá nhân:
- Rửa tay kỹ bằng xà phòng với nước sạch thường xuyên, tránh tối đa việc chùi tay lên mắt và mũi.
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn giấy để làm giảm phát tán dịch tiết đường hô hấp, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn ngay.
2. Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh:
- Tránh tiếp xúc với người bị bệnh hô hấp cấp tính. Khi cần thiết phải tiếp xúc với người bệnh, phải đeo khẩu trang y tế.
- Hạn chế tập trung đông người, hội họp, đặc biệt tại những phòng chật hẹp.
- Không cho trẻ em dùng chung đồ chơi hoặc đồ vật dễ bị ô nhiễm.
3. Tăng cường sức khỏe và khả năng phòng bệnh:
- Hàng ngày sử dụng các dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng, mắt;
- Đảm bảo nơi ở, nơi làm việc thông thoáng, sạch sẽ, nhiều ánh sáng, khí trời. Thường xuyên lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng các chất tẩy rửa thông thường như xà phòng, nước Javel, cồn 70 độ;
- Ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý kết hợp tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng bảo vệ cơ thể.