"Á ru hời ơ hời ru
Mẹ thương con có hay chăng
Thương từ khi thai nghén trong lòng
Mấy nắng sớm chiều mưa ròng
Chín tháng so chín năm, gian khó tính khôn cùng
A á ru hời ơ hời ru"
Ca khúc “Mẹ yêu con” được nhạc sỹ Nguyễn Văn Tý sáng tác vào năm 1956 trong niềm hạnh phúc đón cô con gái nhỏ chào đời. Song giá trị của ca khúc không chỉ dừng lại ở đó. “Mẹ yêu con” là bài ca hoà quyện nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống của dân tộc vào đời sống nhân dân một cách tự nhiên và đồng điệu, một khúc ca đằm thắm, mạnh mẽ về người phụ nữ Việt Nam. Ca khúc đem lại cho người nghe cảm giác bình yên và ngọt ngào ngay từ những nốt nhạc và ca từ đầu tiên, dường như yêu thương về tràn ngập… Ca khúc ấy man mác giai điệu hát ru của đồng bằng Bắc bộ, một âm hưởng mênh mang, bàng bạc, sâu lắng và nồng nàn những ca từ và giai điệu ngọt ngào, hoà quyện và tràn đầy tình yêu, từ những điều bình dị, gần gũi đến những điều lớn lao. Ai đó không quá khi ví von “Mẹ yêu con” như một khúc sử thi về tình mẫu tử hoà quyện trong niềm khát khao hòa bình và tình yêu đất nước.
"Miệng con chúm chím xinh xinh
Như đài hoa đang hé trên cành
Khát nắng mới và sương lành
Lá thắm rung cánh tay ôm ấp lấy hoà bình
A á ru hời ơi hời ru"
Lọt lòng mẹ những em bé hạnh phúc nhất được bế ẵm mà thiu thiu trong những lời ru âu yếm của mẹ. Những câu hát ru ấy được truyền khẩu trong dân gian và có cả trong những câu ca dao, tục ngữ đầy tình nghĩa hiếu thuận: Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.. Hay gần gũi hơn với là lời gửi gắm của mẹ qua những ước mơ về một nền hòa bình và cuộc sống tràn ngập ánh bình minh thời đại: Tương lai con đẹp lắm Mẹ hát muôn lần- A á ru hời ơ hời ru Tâm hồn của những người con yêu đất Việt thường hướng đến tiềm thức về một làng quê thanh bình với cánh cò trắng lượn vòng trên cánh đồng lúa xanh mướt, dòng sông xanh trong uốn lượn bên những khóm tre ngà mát rượi giữa cái nắng ban trưa nắng gắt, một mái đình cổ kính thấp thoáng bên những cây đa, cây đề ngay lối qua cổng làng.. Tất cả như đều có thể mường tượng và làm xúc động lòng người khi ta được nghe lại lời hát ru của người mẹ. Ấy không chỉ là nét đẹp tryền thống của dân tộc Việt mà còn là cả tình yêu thương bao la mà mẹ dành cho ta thuở đầu đời. Trong nhạc phẩm “Mẹ yêu con” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý cũng gợi lại cho ta cảm giác thân thương, trìu mến đó.
"Bóng đất nước hình như bóng dáng con tôi
Ôm con ra mái hiên nhìn đàn chim rộn ràng hót"
Những lời hát giản dị được xây dựng trên nền nhạc đằm thắm đượm chất quê hương đã không chỉ lột tả vẻ đẹp của tình mẫu tử mà bài ca còn chất chứa trong đó nỗi vất vả của mẹ khi sinh ra và nuôi dạy con. Người mẹ trong nhạc phẩm được khắc họa trong bức tranh màu xám khói bom đạn thù bao năm tháng kháng chiến trường kỳ của dân tộc ta. Nên qua tháng ngày cơ cực mang nặng đẻ đau, ước mơ lớn của đời mẹ là mong cho con được sống trong nền hòa bình, độc lập, tự do của đất nước. Rồi ước mong lại được gửi gắm vào lời hát ru nhẹ nhàng và âu yếm cứ thế thẩm thấu vào tâm hồn non nớt và bé xinh kia. "Miệng con chúm chím xinh xinh Như đài hoa đang hé trên cành Khát nắng mới và sương lành Lá thắm rung cánh tay ôm ấp lấy hoà bình A á ru hời ơi hời ru". Đi suốt cuộc đời, đôi khi được lắng nghe những giai điệu mộc mạc qua câu hát ru của người mẹ trẻ ta bỗng thấy như sợi dây cuộc sống cũng phải chùng lại, bật lên một tiếng trầm trong bản hòa tấu phức hợp của cuộc sống. Nó cho ta phút nhớ tới mẹ, nhớ tới những ước mơ thành hình không chỉ bằng hơi thở cuộc sống mà bằng cả tâm hồn dịu dàng mẹ dành trọn cho con.
"Khát nắng mới và sương lành
Lá thắm rung cánh tay ôm ấp lấy hòa bình"
Niềm hạnh phúc đạt được ước vọng khi con người ta trưởng thành ở mỗi giai đoạn phát triển cứ lớn dần, lớn lên và lấn át những ước mơ con khác. Và chắc hẳn chỉ khi đối diện với những kỷ niệm thời thơ ấu như cầm trong tay một tấm ảnh lúc nhỏ, nghe câu chuyện kể ngày xửa ngày xưa hay tình cờ nghe được giai điệu đã bị lãng quên từ lâu, người ta có xu hướng tìm về hình ảnh người mẹ thân yêu. Phải thế mà những bài hát đi cùng năm tháng lại hầu như nói về tình yêu đất nước, tình cảm của người phụ nữ, hát về mẹ và tình mẫu tử thiêng liêng. Nhặt trong những ký ức vụn vặt của lớp thanh niên thời đại ngày nay, đáng buồn thay đâu đó lời ru là thứ thật xa xỉ… Không có những ca khúc nhẹ nhàng và sâu lắng như “Mẹ yêu con” chắc hẳn lời ru cũng sẽ dần mai một cho đến một ngày, người ta chỉ có thể nghe nó trong viện bảo tàng của những kỷ niệm của lớp người đi trước.
"A á ru hời ơi hời ru
Nhớ những lúc mừng con lẫy rồi con ngồi
Thoáng thấy đó hình như bóng dáng bao người
Đang vươn lên đấu tranh ngày càng lớn ngày càng tiến"
Nếu nghe bản nhạc này vào một trưa hè oi bức, trên tay phe phẩy quạt nan và thiu thiu bên hiên nhà trên chiếc võng nhỏ.. ta sẽ bé lại, chỉ một lúc thôi, để thấy cuộc sống này đậm chất sử thi về tình mẹ, về một cuộc sống ấm êm ta lớn lên bằng lời ru...
Huy Hoàng