Đây là
cuốn sách văn học thiếu
nhi kinh điển của Mỹ từng được giải Newbery Honor vào năm 1945, thuộc top bán
chạy trên kênh Amazon, lần đầu tiên được xuất bản tại Việt Nam bởi thương hiệu
sách Messy Books.
“Một
trăm chiếc váy” liệu có phải là một cuốn sách liên quan đến
ngành thời trang? Không, không hề! Nếu bạn đã từng đọc Totto chan bên cửa sổ
hay Hoàng tử bé, thì dứt khoát không thể không đọc Một trăm chiếc váy.
Suốt
hơn 70 năm qua, cuốn sách chưa bao giờ hết tính thời sự. Tác giả qua đời đã
lâu, nhưng những lá thư cảm ơn và chia sẻ về cảm xúc sau khi đọc cuốn sách từ
các em nhỏ trên khắp mọi miền vẫn được gửi về địa chỉ hòm thư của con gái tác
giả, người nắm giữ bản quyền tác phẩm và đã truyền đi câu chuyện đầy nhân văn
này đến khắp mọi nhà, trong tủ sách của triệu triệu trẻ em, là cuốn sách được
Hiệp hội Giáo dục quốc gia Mỹ đưa vào danh sách 100 cuốn sách thiếu nhi hay nhất.
“Một
trăm chiếc váy”/ Eleanor
Estes._NXb Thế giới.
Trên
Saturday Review, ấn phẩm bổ sung của tờ New York Evening Post tại Mỹ, các nhà
bình luận chuyên môn đã đánh giá: "Một
cuốn sách đầy ý nghĩa, mang lại sự thay đổi về cách nhìn nhận vấn đề cho bất cứ
ai sau khi đọc nó." Cuốn sách có gì mà có sức thay đổi cách nhìn
của người đọc đến thế?. Đó là một câu chuyện đầy lòng bao dung. Một câu chuyện
khác về việc phân biệt đối xử, bắt nạt học đường mà trong đó có sự thiếu trách
nhiệm của nhà trường, giáo viên. Hơn cả là bản chất đáng yêu và trái tim nhân hậu
của người bị bắt nạt đã tác động mạnh đến những người còn lại, khiến họ phải tự
thay đổi cách nhìn.
Hàng
ngày, cô bé Wanda Petronski đều chỉ mặc chiếc váy xanh bạc màu đến trường. Một
chiếc váy trông sạch sẽ nhưng đã cũ kỹ, như chưa bao giờ được là ủi thẳng nếp.
Nhưng cô bé lại luôn nói với bạn bè ở trường là mình có cả một trăm chiếc váy với
nhiều kiểu dáng và màu sắc khác nhau, được xếp thành hàng trong tủ quần áo ở
nhà. Một hiện thực đầy khó hiểu và mâu thuẫn khiến bao đứa trẻ tò mò và dần
chuyển thành trò đùa mỗi ngày.
Người
"đầu têu" cho trò đùa đeo bám Wanda là Peggy và Maddie, hai cô bé
luôn đi cùng nhau như hình với bóng. Peggy là cô bé có mái tóc vàng, xinh xắn,
có nhiều váy áo đẹp và luôn nổi bật nhất trường. Cả Peggy và Maddie đều không hề
biết rõ câu chuyện về một trăm chiếc váy của Wanda. Vì thế, mỗi ngày đến trường,
Peggy và Maddie chỉ đợi gặp Wanda trong chiếc váy xanh bạc màu, cố tình lớn tiếng
hỏi Wanda về một trăm chiếc váy khiến bọn trẻ trong trường đều xúm lại rồi cười
ồ đầy mai mỉa…
Những
lúc ấy, Wanda chỉ biết đứng nép mình vào một góc tường, cúi đầu để xua đi những
cười nói mai mỉa đầy tổn thương. Cho đến khi bọn trẻ bỏ đi hết, Wanda vẫn không
biết thốt nên lời nào để giải thích về một trăm chiếc váy của mình. Cô bé chỉ
biết lặp đi lặp lại như một bài học thuộc lòng: "Một trăm cái váy! Tất cả
sắp thành hàng trong tủ áo của tớ!"...
Sau
cùng, bí mật về một trăm chiếc váy của Wanda đã khiến tất cả mọi người ngỡ
ngàng, trong ngày trao giải một cuộc thi ở lớp, cũng là lúc mọi người nhận ra
Wanda biến mất một cách khó hiểu...
Thời
gian trôi qua, Maddie luôn day dứt vì đã vào hùa với Peggy để trêu chọc, bắt nạt
Wanda và không kịp nói lời xin lỗi bởi nhà Petronski đã rời đi nhanh chóng.
Chính khi đó, mọi người mới biết sự thật: Nhà Petronski chỉ có một mình người bố
nuôi dạy hai anh em là Jake và Wanda. Một cô bé được xếp ngồi ở dãy bàn góc cuối
lớp học cùng những cậu bé nghịch ngợm chỉ vì đôi giày luôn bết bùn bẩn. Một đứa
trẻ mất mẹ từ sớm, phải tự giặt và làm khô váy áo của mình để có thể mặc đến
trường mỗi ngày. Một đứa trẻ bị mất mẹ, đã phải xoay sở cuộc sống ra sao…?
Liệu
nghèo có đáng là lý do để trêu chọc người khác hay để bị người khác trêu chọc?
Liệu có chính đáng không khi bỡn cợt cảm xúc của một người không giống với đám
đông? Cả Maddie và Peggy đều không thể tập trung học bài cũng như khó ăn ngon
ngủ yên bởi cảm giác tội lỗi sau khi Wanda chuyển đi.
Nhưng bất
ngờ vẫn chưa dừng lại sau bao lâu rời đi, Wanda đã gửi tặng Maddie chiếc váy
màu xanh lá và chiếc váy màu xanh da trời cho Peggy, bằng tất cả lòng bao dung,
nhân hậu của cô bé.
Nhờ vậy,
Maddie và Peggy cảm thấy thanh thản hơn trong lòng khi nghĩ rằng: Dù sao thì
Wanda cũng thực sự quý mến hai cô bé. Và từ đó, chúng tự hứa sẽ không bao giờ bắt
nạt một đứa trẻ nào nữa, thậm chí chúng sẽ sẵn sàng bênh vực đứa trẻ nào bị bắt
nạt như Wanda đã từng...
Đó là
câu chuyện được viết ra từ những ký ức thuở thơ bé của chính tác giả. Là một nỗi
day dứt mãi khôn nguôi của những đứa trẻ người Mỹ vì không kịp gặp mặt để trực
tiếp nói lời xin lỗi và cảm ơn đến cô bé người Ba Lan tài hoa và đầy lòng bao
dung từng bị phân biệt đối xử và bị bắt nạt bởi những đứa trẻ người Mỹ. Đó là
tình bạn. Là cách cư xử, không chỉ giữa bạn bè với nhau, mà còn là giữa giáo
viên đối với học sinh. Và hơn cả, đó là cách cư xử giữa con người với con người.
Thư viện Trường THCS Hồ Văn Long