Nếu bạn muốn thay đổi cuộc sống của mình, bạn sẽ phải làm những điều khác biệt. Tuy nhiên, đôi khi chỉ vài cuốn sách truyền cảm hứng cũng có thể thay đổi hoàn toàn cái nhìn của bạn và khiến cuộc sống của bạn bước sang trang mới.
Dưới đây là những tác phẩm văn học việt nam hay nhất mà ai cũng nên đọc ít nhất 1 lần trong đời.
1. Dế mèn phiêu lưu ký / Tô Hoài – NXB Kim đồng.
“Dế mèn phiêu lưu ký” / Tô Hoài
Tác phẩm miêu tả cuộc phiêu lưu của một chú Dế Mèn qua thế giới loài vật và loài người. Những vấn đề nóng hổi như là: cái thiện và cái ác, chiến tranh và hòa bình, lí tưởng và lẽ sống được thể hiện một cách nhẹ nhàng, tinh tế mà sâu sắc.
Cậy mình là chàng dế cường tráng, Mèn dương dương tự đắc, cho mình là tay ghê gớm. Trải qua hai bài học đắt giá là cái chết của của dế Choắt và bị bác Xiến Tóc cắt đứt mất hai sợi râu mượt óng mà Mèn mới tỉnh ngộ, hiểu ra thế nào là lòng nhân ái và cái giá phải trả cho sự ngông nghênh của mình. Từ đó Mèn quyết chí đi chu du thiên hạ, chí hướng của Mèn càng được củng cố sau khi chú làm được việc có ích đầu tiên trong đời đó là cứu giúp chị Nhà Trò yếu đuối thoát nạn lũ nhện hung ác. Không những thế chú còn được sự ủng hộ hết lòng của mẹ kính yêu và kết giao được với người bạn tri kỉ là Dế Trũi.
Từ đây cuộc đời Mèn rẽ lối sang một trang hoàn toàn mới mẻ, các em có muốn khám phá tiếp không nào? Mèn đã trải qua những cuộc phiêu lưu vào thế giới các loài vật, vượt qua cơ man nào là rủi ro và biến cố, nhưng từng bước Mèn vươn lên tự điều chỉnh, tự nhận thức để trở thành con người giàu lí tưởng và ham hiểu biết với bản lĩnh kiên cường của một trai tráng đầu đội trời chân đập đất.
Chúng ta sẽ được lạc vào thế giới loài vật gần gũi, thân thương với toàn những con vật gắn chặt với đời sống thôn quê dân dã như: bác Xiến Tóc, Võ sĩ bọ ngựa, Châu Chấu Voi, Ếch Cốm, Chuồn Chuồn.
2. Quê nội / Võ Quảng – NXB Kim đồng.
“Quê nội” / Võ Quảng
Bối cảnh của tác phẩm ở quê hương của tác giả, làng Hòa Phước, tỉnh Quảng Nam, vào thời điểm sau Cách mạng tháng Tám. Hai nhân vật chính của tác phẩm là Cục, một cậu bé ở Hòa Phước, đứng nhân vật "tôi" trong truyện và Cù Lao, một cậu bé trạc tuổi Cục, ở xa mới theo cha trở lại làng.
Chú Hai Quân, cha của Cù Lao, vốn ở làng. Vì bị cường hào ức hiếp nên Hai Quân bỏ làng, bỏ vợ con ra đi. Sau mấy năm, biết được tin vợ ở quê đã mất, trong một lần ra cù lao Chàm bán thuốc, Hai Quân được giới thiệu cho một cô gái. Chú lấy vợ mới và ở lại quê vợ. Khi Cù Lao lên ba tuổi thì mẹ mất. Khi cậu bé mười hai tuổi thì Tổng khởi nghĩa xảy ra. Chú Hai Quân đưa Cù Lao trở về làng.
Tác phẩm miêu tả cuộc sống ở làng quê thông qua những hoạt động thường ngày của Cục và Cù Lao, như làm cỗ mừng chú Hai Quân trở về, đến thăm nhà ông Bảy Hóa từng làm thầy cúng, nhà bà Hiến, làm các công việc chăn trâu, nuôi tằm... Cục và Cù Lao sau đó được đi học ở lớp thầy Lê Hảo, được dự khán các hoạt động của đội tự vệ làng.
Khi có tin Pháp chiếm Nam Bộ, các hoạt động chuẩn bị kháng chiến được đẩy mạnh như các cán bộ làng đi học các lớp huấn luyện, đội tự vệ tăng cường diễn tập, trường học cũng được xây lại. Cục và Cù Lao được theo thuyền ngược lên nguồn để lấy gỗ làm trường.
3. Đất rừng phương nam / Đoàn Giỏi – NXB Kim đồng.
“Đất rừng phương nam” / Đoàn Giỏi
Câu chuyện mượn hình ảnh một cậu bé bị lưu lạc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp ở Nam bộ để giới thiệu Đất rừng Phương Nam. Nơi đó, một vùng đất vô cùng giàu có, hào phóng và hùng vĩ với những con người trung hậu, trí dũng, một lòng một dạ theo kháng chiến.
Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi như một xã hội của miền sông nước Tây Nam bộ thu nhỏ. Bởi ở nơi đó, người đọc đã tìm thấy hình ảnh người dân của vùng đất phương Nam từ sông Tiền, sông Hậu trải dài đến Kiên Giang - Rạch Giá, rồi xuống tận rừng U Minh, sau đó dừng lại ở Năm Căn Cà Mau. Bối cảnh trong Đất rừng phương Nam là cả một đất trời thiên nhiên ưu đãi, cánh đồng bát ngát mênh mông, sóng nước rì rầm, rừng rậm bạt ngàn trù phú, thú rừng hoang dã muôn loài.
4. Chuyện hoa chuyện quả / Phạm Hổ - NXB Kim đồng.
“Chuyện hoa chuyện quả” / Phạm Hổ
“Chuyện hoa chuyện quả” là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Phạm Hổ - tập hợp các truyện ngắn về nguồn gốc các loài hoa loài quả. Giống như những câu chuyện cổ tích, mỗi sự tích trong cuốn sách đều mang thông điệp: tình yêu thương, cái thiện sẽ chiến thắng cái xấu, cái ác.
Tác phẩm được viết theo lối cổ tích hiện đại, ngắn gọn, súc tích và rất dễ thương. Bằng một giọng văn nhỏ nhẹ, giản dị, tập sách gồm gần 100 câu chuyện lần lượt giải thích tại sao quả bưởi lại có con tôm, con tép trong múi, tại sao lại gọi là nhãn lồng, tại sao lại có hoa huệ, hoa xấu hổ… Mỗi loài cây đều có một câu chuyện riêng mà Phạm Hổ, bằng sự nhạy cảm đặc biệt với thiên nhiên và tình yêu dành cho trẻ nhỏ, đã nghe thấy và kể lại.
Nhà văn Nguyên Ngọc chia sẻ: “Ta bỗng gặp một chân trời hứa hẹn vừa mênh mông, vừa gần gũi, vừa mới lạ, vừa quen, mỗi bước khiến ta lại ngạc nhiên. Dường như tác giả Chuyện hoa chuyện quả đang muốn đưa ra một lý thuyết khác về nguồn gốc muôn loài”.
5. Búp sen xanh / Sơn Tùng – NXB Kim đồng.
“Búp sen xanh” / Sơn Tùng
Thực ra có thể xếp “Búp Sen Xanh” vào nhóm tác phẩm văn học dành cho thiếu nhi và là tác phẩm nổi tiếng nhất viết về chủ tịch Hồ Chí Minh trong suốt thời thơ ấu cho đến khi rời Việt Nam sang Pháp.
“Búp Sen Xanh” là nơi tiểu thuyết và lịch sử đã gặp nhau và hoạ nên một giai đoạn trong cuộc đời người Cha già của dân tộc Việt Nam. Nơi ấy, có quê nhà xứ Nghệ, có làng Sen, có khung dệt của mẹ, có lời dạy của cha, có những người bạn và những kỷ niệm ấu thơ. Nơi ấy có xứ Huế mà trong cuộc sống nghèo khổ có trăn trở tuổi trẻ, về con người, về vận mệnh dân tộc, có mất mát và đau thương...
“Búp Sen Xanh” vượt ra ngoài những giới hạn của một tác phẩm thiếu nhi, có thể làm bất kỳ ai rung động đến rơi nước mắt trong đêm chia ly, khi người con từ biệt cha ra đi để tìm một con đường cho chính mình và cho dân tộc. Một phần cuộc đời, trọn vẹn lý tưởng và dấn thân... Búp Sen Xanh không chỉ là câu chuyện về lãnh tụ mà còn là câu chuyện để làm người.
6. Tuổi thơ dữ dội / Phùng Quán – NXB Văn học.
“Tuổi thơ dữ dội” / Phùng Quán
Nhắc đến Phùng Quán, người ta sẽ nhớ ngay tới một cây bút lạ kỳ trong nền văn học Việt Nam với một tác phẩm thiếu nhi vô cùng chân thực và xúc động về một thế hệ trẻ anh hùng:
Tuổi thơ dữ dội - cuốn truyện xoay quanh cuộc sống chiến đấu và hy sinh của những thiếu niên 13, 14 tuổi trong hàng ngũ Đội thiếu niên trinh sát của trung đoàn Trần Cao Vân. Những Lượm, Mừng, Quỳnh sơn ca, Hòa đen, Bồng da rắn, Vịnh sưa, Tư dát... mỗi người một hoàn cảnh song đều chung quyết tâm, nhiệt huyết và lòng yêu nước, đã tham gia chiến đấu hết mình và hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ.
Đúng như tên truyện, độc giả sẽ bắt gặp ở đó những chi tiết thực sự dữ dội về cuộc đời thiếu niên bất hạnh, về cuộc chiến tranh chống giặc tàn khốc nhưng ẩn sâu bên trong ta vẫn thấy những tâm hồn trong sáng và vô tư, thấy sự can trường, dũng cảm phi thường của nhân vật. Tất cả những ai đã từng đọc tác phẩm này hầu như đều không ngăn được xúc động và những giọt nước mắt cảm thương, cảm phục. Đây thực sự là một tác phẩm quý trong kho tàng văn học Việt Nam. Một câu chuyện khơi dậy trong mỗi người tình yêu đất nước và niềm trân trọng ký ức tuổi thơ...
Các đánh giá về tác phẩm: "... Có một viên ngọc quý thời gian dành riêng để ban tặng con người, đó là Tuổi thơ. Viên ngọc màu nhiệm, trong sáng nhưng quá mong manh, không thể tìm thấy lần thứ hai trong đời. Và có một thế hệ người Việt chưa bao giờ được cầm viên ngọc trên tay, Tuổi thơ dữ dội của Phùng Quán được viết cho thế hệ đó. Hãy đọc để nhớ lại, để tự hào, và để cầu nguyện cho những Tuổi thơ sắp ra đời..." - Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường.
7. Kính vạn hoa / Nguyễn Nhất Ánh – NXB Kim đồng.
“Kính vạn hoa” / Nguyễn Nhất Ánh
“Kính Vạn Hoa” là tác phẩm công phu nhất trong sự nghiệp của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, được trẻ em Việt Nam nhiều thế hệ yêu thích và đón nhận nồng nhiệt. Những câu chuyện thú vị xoay quanh cuộc sống của nhóm bạn Tiểu Long, Quý Ròm, Nhỏ Hạnh… cùng những chuyến phiêu lưu kì thú, bất ngờ, kì lạ… đã đưa các em bước vào một thế giới “cổ tích hiện đại”, có thực và tràn ngập ánh sáng yêu thương. Bộ sách đã thể hiện tình yêu, trách nhiệm và tâm huyết của tác giả đối với thế hệ trẻ. Nguyễn Nhật Ánh đã “thâm nhập” vào thế giới tâm hồn của tuổi thơ để hiểu và đồng cảm với những cảm xúc, suy tư của các em trước cuộc sống. “Kính Vạn Hoa” đã thực sự phản ánh toàn diện, đề cập tới tất cả các khía cạnh trong đời sống tâm hồn của trẻ em và đặc biệt là trách nhiệm xã hội của nhà văn đối với việc hoàn thiện nhân cách của các em.
Bộ truyện có sức sống nội tại lâu bền và sẽ mãi là món quà tinh thần quý giá mà Nguyễn Nhật Ánh - “Hoàng tử bé trong thế giới tuổi thơ” muốn gửi tặng trẻ nhỏ.
Phiên bản bộ dày 09 cuốn tập hợp đầy đủ nhất những câu chuyện thú vị có trong “Kính Vạn Hoa”. Với hình thức tuyệt đẹp, bộ sách có giá trị sưu tầm cao dành cho bạn đọc mọi lứa tuổi.
8. Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ / Nguyễn Ngọc Thuần – NXB Trẻ.
“Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” / Nguyễn Ngọc Thuần
Tập sách hay, dễ thương, và còn nhiều mỹ từ khác nữa xứng đáng được dành cho nó. Hãy tìm đọc nội dung thay vì đọc trước phần giới thiệu sách này viết gì…. Như thế, bạn sẽ càng thích thú hơn với “Vừa nhắm mắt, vừa mở cửa sổ”.
"Truyện về một thế giới của cả trẻ con lẫn người lớn, được kể lại trong giọng kể của một cậu bé 10 tuổi. Và con mắt của cậu bé ở đây cũng như thể một tấm gương, có độ trong đặc biệt, làm người lớn đọc vào mà cảm động và... buồn, vì gương của mình đã đục bớt." - Nhà văn Phan Thị Vàng Anh.
"Nghĩ ngợi loay hoay, nhân đọc cuốn Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ. Ðọc xong ngẩn ngơ lâu lâu. Văn phong đẹp, trong vắt. Người đọc soi vào đấy, thấy cả những ao ước tuổi thơ mình. Ðúng giọng đúng kiểu trẻ con, không phải giả vờ ngọng nghịu như phần lớn người viết truyện thiếu nhi dễ mắc. Nhưng cũng không tự nhiên chủ nghĩa ú ớ trẻ con mãi. Sau khi đã tạo dựng được một thế giới trẻ con đáng tin cậy, tác giả khéo lồng vào đó chất lãng mạn tuyệt vời khiến những ai từng là trẻ con đều phải bâng khuâng." - Nhà văn Hồ Anh Thái.
"Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” đã thật sự là một cú đúp ngoạn mục về văn chương: Mỗi truyện ngắn nho nhỏ trong đó đã là một truyện tặng cho bạn đọc trẻ thơ, lại vừa là một truyện dành cho người lớn. Bởi chúng nhiều tầng nghĩa, giàu chất thơ, và có lẽ, bởi cả tác phẩm chính là kết quả cái nhìn độc đáo của một chủ thể thi sĩ viết văn xuôi, với động thái đắm đuối nhị nguyên rất mới lạ: vừa nhắm mắt, vừa mở cửa sổ... nhìn ra thế giới. Và chỉ để phát hiện ra rằng ''thế giới'' chính là tất cả những gì thân thuộc, thân mến nhất ngay ở trước mắt: khu vườn nhỏ cạnh cửa sổ nhà mình, cuộc sống hàng ngày êm đêm của cha mẹ, bạn bè, cô giáo, hàng xóm láng giềng kế bên, và... thật thú vị, ở ngay trong trái tim của chính mình, khiến mình phải viết... ra giấy, cho chính mình trước hết." - TS Nguyễn Thị Minh Thái.
9. Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công / Vũ Tú Nam – NXB Kim đồng.
“Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công” / Vũ Tú Nam
“Tôi thường chú ý và tin vào những điều tốt đẹp, điều thiện ở con người. Tôi quý sự trung thực và lòng nhân hậu. Nhất là sự trung thực và lòng nhân hậu trong mỗi sáng tác dành cho trẻ thơ.” Đó là lời tâm sự của nhà văn Vũ Tú Nam khi nói về việc viết văn cho trẻ em. Và điều này thật đúng với mỗi tác phẩm mà ông viết ra. "Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công" là tác phẩm ghi lại hành trình phiêu lưu của một chú Ngan với đủ cả chuyện vui, chuyện buồn trên những chặng đường mà chú đi qua. Góc nhìn của một người kể chuyện giàu kinh nghiệm sống và có khiếu hài hước như Vũ Tú Nam đã làm nên một tác phẩm dí dỏm mà cũng không kém phần sâu sắc, giàu chất nhân văn. Qua câu chuyện của Văn Ngan tướng công, các bạn đọc hẳn sẽ cũng rút ra được những điều quý giá cho bản thân mình trên bước đường trưởng thành.
Lần đầu tiên truyện được họa sĩ Trần Minh Tâm đầu tư thời gian và công sức để vẽ nhiều minh họa màu sinh động và đẹp mắt. Các tranh minh họa lột tả được một cách chi tiết các sự kiện nổi bật trong truyện, cũng theo cách nhìn hài hước mà đậm chất nhân văn.
10. Truyện nỏ thần / Tô Hoài – NXB Kim đồng.
“Chuyện nỏ thần” / Tô Hoài
Bút pháp hiện thực đòi hỏi trước hết là sự chân thật của các chi tiết. Sự chân thật này, đối với tiểu thuyết lịch sử, cần phải xem xét ở nhiều bình diện, trước hết là cách nhìn là cách cảm nhận của tác giả và bạn đọc hôm nay. Đây vốn là mặt mạnh của ngòi bút Tô Hoài. Chuyện nỏ thần chứa đầy những phong cảnh, tập tục, cách làm ăn sinh sống của người Âu Lạc. Từ cảnh làng mạc, bờ bãi, sông nước… đến cảnh núi rừng hoàng sơ, từ những buổi săn voi, tập võ, đến những ngày hội hè đình đám; từ không khí tấp nập lao động xây thành đào hào đến không khí trang nghiêm cẩn mật khi rót đồng vào khuôn, khi đốt trầm rửa nỏ…
Đối với Vua Thục, cái kết cục này bi thảm hơn truyền thuyết. Đây không phải chỉ là tính chân thật của chi tiết mà đằng sau đó và có tính quyết định hơn là mối quan hệ hiện thực về tính cách điển hình và hoàn cảnh điển hình. Nhân vật chính của truyền thuyết là Mỵ Châu – Trọng Thủy. Những hình tượng nghệ thuật tuyệt vời: lông ngỗng, ngọc trai, giếng nước, chứa đựng những suy tưởng, những cảm nghĩ của nhân dân về đời về khát vọng hạnh phúc muôn thuở của con người và những hạn chế cay nghiệt của lịch sử. Hẳn tác giả có thừa nhạy bén để bắt gặp nhưng cảm hứng này nhưng trung thành với hiện thực lịch sử và thể hiện trách nhiệm của nhà văn trước những vấn đề chủ yếu của cuộc sống, anh đã chuyển vào một hướng khác: đấy là cuộc đấu tranh lâu dài trong nội bộ dân tộc, trong mỗi con người về cái hay, cái dở, cái phải, cái trái. Anh dồn bút lực miêu tả hai nhân vật điển hình: Cao Lỗ và Thục Phán.
Truyền thuyết kể vua Thục mất nước vì mất nỏ thần. Tô Hoài vẫn giữ nguyên tình tiết đó (Sao lại tước đi một hình tượng nghệ thuật giàu ý nghĩa và đã in đậm trong lòng người). Nhưng qua việc miêu tả mối quan hệ Cao Lỗ và Thục Phán, bạn đọc hình dung được một cách sâu sắc cái gì ẩn náu đằng sau huyền thoại nỏ thần. Ấy là cuộc đấu tranh cho lẽ phải, cho độc lập, tự do và phẩm giá con người. Tôi thấy thú vị khi bắt gặp hình ảnh vua Thục khi đã nhiều tuổi vẫn là một lực sĩ, một đô vật trên tài các lạc tướng, ngang sức với tướng tài Cao Lỗ. Con người là thế, cái sức lực cường tráng không thể cứu nổi sự suy sụp về tinh thần, suy sụp chỉ vì say mê chiến thắng, say mê bản thân!.
11. Dòng sông thơ ấu / Nguyễn Quang Sáng – NXB Kim đồng.
“Dòng sông thơ ấu” / Nguyễn Quang Sáng
Chiếc xe đò từ Sài Gòn về làng, cuốn theo bụi cát của con đường dài hàng trăm cây số, dừng lại trước cửa nhà cha tôi. Xe dừng nhưng máy vẫn nổ, anh lái xe vừa bóp kèn, vừa vỗ cả cửa xe, ló cái đầu ra cửa, kêu lớn: Chú hai ơi! Thằng Năm con của chú còn sống, về tới Sài Gòn rồi. Không đợi cha tôi bước ra, anh cứ hét vọng vào nhà. Khi cha tôi, một ông già hơn bảy mươi, ốm yếu, từ trong nhà bước ra, chưa thấy mặt anh thì xe đã chuyển bánh chạy rồi. - Nó nói cái gì vậy bây? Chạy ra bến xe hỏi lại nó coi!
Chúng tôi sống giữa lòng dân, êm ấm. Chúng tôi chỉ có mỗi một ước mơ: Diệt thù và hy sinh cho Tổ quốc. Cuộc đời Vệ quốc đoàn của tôi thật ngắn ngủi nhưng biết bao kỷ niệm, đủ cho tôi hiểu biết tình người, và cũng đủ để cho tôi hiểu biết lòng nham hiểm và ác độc của kẻ thù. Từ đó, từng bước, với cuộc đời, tôi lớn lên với thời gian.'
“Dòng sông thơ ấu” là bức tranh quê hương những ngày khói lửa của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Đó không chỉ là dòng sông Tiền xanh thẳm chảy qua ngôi làng bình dị nơi quê hương Tiền Giang của ông. Đó còn là dòng sông kí ức, đã chảy qua hai cuộc kháng chiến mà vẫn tràn trề sức sống, chảy qua bao phận người, bao câu chuyện, bao kỉ niệm đẹp đẽ lẫn bi thương trong cuộc đời nhà văn.
12. Nàng công chúa biển / Trần Hoài Dương – NXB Kim đồng.
“Nàng công chúa biển” / Trần Hoài Dương
“Nàng công chúa biển” của Trần Hoài Dương là một câu chuyện dài viết dưới dạng cổ tích hiện đại. Có một ngư lão bị mụ phù thủy biển độc ác, nham hiểm biến thành một con quỷ biển hung tợn. Trái tim ấm mềm biết thổn thức, biết day dứt yêu thương của lão chỉ hồi sinh khi có ai đó hết lòng yêu thương lão. Hằng năm, cứ vào dịp cuối xuân, dân chài ở đây phải cống nạp một đứa bé đẹp nhất cho quỷ biển. Năm nọ, con quỷ biển nghe đồn về một bé gái năm tuổi đẹp như thiên thần. Từ ngày sinh ra, cô bé như là một Phúc Thần, đem lại rất nhiều may mắn, không chỉ cho riêng gia đình bé nhỏ của nó mà còn cho tất cả bà con chòm xóm. Con quỷ biển bắt dân chài phải nộp cho hắn đứa trẻ khác thường ấy. Vậy là số mệnh của cô bé coi như đã được định đoạt! Biết hung tin ấy, con Én biết nói đã đi cầu cứu vị đạo sĩ già và được ông ban cho một bí quyết giúp kéo dài cuộc sống của cô bé trong một khoảng thời gian không dài. Bí quyết ấy là gì? Liệu nó có phát huy tác dụng? Liệu tâm hồn trong veo, suy nghĩ trẻ thơ, tấm lòng bao dung vô bờ của cô bé có đủ sức cảm hóa con quỷ biển tàn ác, giúp hắn trở lại làm lão già hiền lành ngày xưa? Hãy đọc đi, các bạn sẽ rõ!
Trong sách này, ngoài Nàng công chúa biển, còn 6 truyện ngắn khác: Một ngày kỳ lạ, Kho báu của nàng tiên Út, Hương bay xa ngàn dặm, Ước gì cháu được về hưu, Em muốn được là chính mình, Những đóa hồng bạch dâng tặng Andersen.
Đây là tác phẩm nhà văn Trần Hoài Dương ưng ý nhất từ trước tới nay trong cuộc đời sáng tác cho thiếu nhi của ông. Ông tâm sự: “Tôi gắng chắt lọc từ cuộc sống ngổn ngang bề bộn những gì tinh túy nhất, trong ngần nhất để viết cho các em. Tôi đến với văn học thiếu nhi như đến với một thứ Đạo. Viết là để đem lại lòng yêu thương và vẻ đẹp tuyệt vời của văn chương cho trẻ nhỏ. Tôi cũng hy vọng những trang viết của tôi dành cho tất cả những ai muốn tìm lại tuổi thơ đã mất của mình, những ai muốn có những giây phút sống yên bình trong thế giới trắng trong của cái Đẹp và cái Thiện”.
13. Cỏ dại / Tô Hoài – NXB Văn học.
“Cỏ dại” / Tô Hoài
Cuộc sống của Cu Bưởi gắn liền với gia đình nhà ngoại trong ngôi nhà gạch cũ ở vùng Nghĩa Đô gần Kẻ Chợ. Sống cùng những người lớn luôn đầu tắt mặt tối với những lo toan mưu sinh hằng ngày, cậu bé không có ai quan tâm, bầu bạn nên chỉ biết tha thẩn trong nhà, ngoài vườn, chơi với ếch nhái, cây cỏ… Những kỉ niệm lúc nhạt mờ lúc sâu đậm về thầy u, những bỡ ngỡ giữa phố thị đông người và cả những tủi hờn trong những ngày ra phố sống nhờ, ở đậu với niềm mong mỏi ngày mẹ đón về cứ man mác buồn theo từng trang viết.
Không chỉ là câu chuyện của một người, với Cỏ Dại tác giả đã vẽ nên một bức tranh sống động của những ngày xưa cũ từ nhiều cảnh đời, nhiều tính cách, số phận con người khác nhau. Với giọng văn mộc mạc, tự nhiên, câu chuyện buồn của những cuộc đời cũ thỉnh thoảng vẫn “lóe lên những nét sống vui ngộ, tinh nghịch, do được nhìn qua con mắt trẻ thơ”. Cỏ dại giúp ta hiểu một cách sinh động những gì đã tạo nên tâm hồn cũng như những nét đặc sắc trong phong cách Tô Hoài.
T rên toàn bộ bức tranh Cỏ Dại, không đâu không thấm một nỗi buồn. Buồn vì những xa cách, chia phôi và vắng thiếu tình người. Buồn vì một cái gì như đang tàn dẩn và sắp tắt... Một mảng sống u buồn, với cái buồn từ chính bản thân nó toát ra một cách tự nhiên, chứ không cố ý. Trong u buồn thỉnh thoảng vẫn thấy lóe lên những nét sống vui ngộ, tinh nghịch, do được nhìn qua con mắt trẻ thơ, và như là sự thăng bằng trở lại giữa hai vế: vui - buồn, hài - bi, ngộ nghĩnh - nghiêm trang, có thế mới là diện mạo đích thực, là sự tồn tại đích thực của cuộc đời, theo cảm quan nghệ thuật độc đáo ở Tô Hoài.
Ở Cỏ Dại hết chuyện cậu bé chốc đầu được ông ngoại lấy nước điếu chữa ra sao, lại chuyện từ nhà quê lên phố chờ đi học, sống ít ngày không đâu vào đâu, rồi ngơ ngẩn vẫn hoàn ngơ ngẩn. Trước mắt chúng ta là một cuốn phim quay chậm ghi lại chuỗi ngày tầm thường nhạt nhẽo của một đứa bé tinh quái, lêu lổng. Phải một ngòi bút tự tin lắm mới dám đưa những chuyện đó lên mặt giấy. Nhất là đưa ra sao khiến khi đọc, người ta có thể cảm động đến ứa nước mắt thì chỉ Tô Hoài, Nguyên Hồng mới làm nổi.
14. Sống nhờ / Mạnh Phú Tư – NXB Kim đồng.
“Sống nhờ” / Mạnh Phú Tư
Nhân vật chính trong tự truyện Sống nhờ (1942) là Dần gọi thế bởi cậu sinh vào giờ Dần. Dần sống ở nông thôn, một làng quê tỉnh Hải Dương; mồ côi cha từ lúc chưa sinh, lên sáu tuổi mẹ đi lấy chồng. từ ấy, Dần sống với bà nội và với các cô chú bên nội: rồi lại chuyển sang bên ngoại, với ông bà và các cậu, dì. Một thế giới họ hàng gồm cả hai bên nội ngoại thật là đông đúc, nhưng Dẫn vẫn rất thiếu tình thương. Chỉ vài ba tình cảm hiếm hoi của một người cô, một người mợ và hai phía ông – bà không thể làm ấm lên được bao nhiêu bầu không khí lạnh lẽo bao lấy một đứa trẻ mồ côi. Giữa những mắng mỏ, hắt hủi, đánh đạp. Dần chỉ còn tìm được nguồn an ủi và chỗ dựa là bà nội – người cho đến tuổi già còm cõi, gần đất xa trời vẫn còn góp nhặt từng đồng cho Dần đi học, và cố đỡ vực cho một đại gia đình trong suy sụp vì những đứa con phá tán cơ nghiệp bởi cờ bạc và rượu chè.
“Sống nhờ” trong thế giới người thân, bị đun đẩy qua lại giữa hai bên nội ngoại, Dần từ nhỏ đã quen cảnh sống vất vưởng, lang thang. Lớn lên một chút, Dẫn cũng được đi học, cả chữ Nho và chữ Quốc ngữ, trước là ở trong làng, sau được gửi lên tỉnh. Nhưng thói quen lêu lổng và nỗi nhớ nhà khiến Dần chẳng thể nào chí thú trong việc kiếm chữ. Sao nhãng việc học, Dần tìm đến những đam mê của một tuổi trẻ cô đơn, buồn tẻ. Và, đến lúc mấp mé tuổi lớn, trong cảnh sa sút của gia đình và bao người thân lần lượt ra đi, Dần mới chợt giật mình thấy phải nuôi dần cái chí tự lập để thoát ra khỏi thân phận “sống nhờ”.
Trên mạch hồi ức của đứa trẻ từ tuổi lên sáu xa mẹ đến tuổi mười lăm chuẩn bị bước vào đời, luôn luôn in bóng hình ảnh người mẹ trong quyến luyến và cách xa.
Đọc Sống nhờ để hiểu một tuổi thơ xót xa buồn khổ trong xã hội cũ. Xót xa không phải chỉ do tình cảnh mồ côi cha và mẹ đi lấy chồng. Mà vì cả một bối cảnh xã hội, do sự mưu sinh vất vả và sự mờ mịt của tương lai mà rất vắng thiếu tình yêu. Và để thấy, việc thay đổi trạng huống bơ vơ, buồn khổ, để cho mọi tuổi thơ được sống đầm ấm, êm vui dẫu có Cách mạng tháng Tám vĩ đại, vẫn không dễ chút nào.
15. Tập thơ “Góc sân và khoảng trời” / Trần Đăng Khoa – NXB Mỹ thuật.
Tập thơ “Góc sân và khoảng trời” / Trần Đăng Khoa
Một nửa thế kỷ đã trôi qua, thế giới trẻ thơ của Trần Đăng Khoa với cánh diều chao lượn, với cây đa mái đình cùng góc sân với bao trò tinh nghịch, hồn nhiên đã chinh phục không biết bao nhiêu thế hệ độc giả trong và ngoài nước. Để tiếp nối khoảng trời tươi đẹp từ góc sân nhỏ với bao cảm xúc tuyệt vời ấy, Huy Hoàng Bookstore trân trọng mang tới cho bạn đọc một chương trình sách đặc biệt ấn bản mới nhất của tập thơ Góc sân và khoảng trời qua một lăng kính cực kỳ mới lạ, lần đầu có mặt ở Việt Nam, đó là bộ sách tranh gồm 5 cuốn với những bức tranh minh họa đặc sắc.
Góp phần tạo nên hình hài cho bộ sách này là những họa sĩ thế hệ 9X, với tuổi đời con rất trẻ. Trong số họ, có những người đã là họa sĩ có tiếng đạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế nhưng cũng có người chỉ mới bước vào nghề. Họ đến từ nhiều miền đất khác nhau trên dải đất hình chữ S, mỗi người một lăng kính, một góc nhìn, một thế giới quan… khác biệt, nhưng tất cả đều bị chinh phục và được truyền cảm hứng từ những vần thơ êm ái thấm đậm tình yêu thương với quê hương đất nước của thần đồng thơ Trần Đăng Khoa, để từ đó vẽ nên bức tranh minh họa thật sống động và lãng mạn…
Trong dự án này tập thơ Góc sân và khoảng trời được chia thành 5 cuốn với những chủ đề riêng:
- Con bướm vàng: là thế giới loài vật trong trẻo đầy màu sắc, nơi con trâu đen, con chích chòe cứ mãi thân thương
- Hạt gạo làng ta: là những ngày thôn xóm vào mùa, thoang thoảng đâu đây là hạt lúa mới còn thơm ngát hương trời, là cuộc sống thôn quê dẫu đâu đó có khó khăn nhưng vẫn đầm ấm, yên vui
- Khi mẹ vắng nhà: là những yêu thương, những tri ân tới ông bà, cha mẹ, anh, chị em, tới những người thầy những người bạn thân thiết chốn làng quê
- Mang biển về quê: là tấm vé thông hành đưa bạn đặt chân lên chuyến tàu đi khắp mợi miền Tổ quốc
- Trăng sáng sân nhà em: là góc sân tuổi thơ với vòm trời rộng lớn màu trứng sáo, nơi hoa khế vẫn âm thầm rơi như mưa sao, nơi những xào xạc vẫn tươi vui đón gió.
Thư viện Trường THCS Hồ Văn Long